भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस अधिवेशन



भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस (Indian National Congress) की स्थापनावर्ष 1885 में हुई थी | स्वतंत्रता प्राप्ति के पश्चात यह भारत के सबसे बड़े राजनीतिक दलों में से एक था। भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस का पहला अधिवेशन बम्बई में कलकत्ता हाईकोर्ट के बैरिस्टर (Barrister) व्योमेशचन्द्र बनर्जी की अध्यक्षता में संपन्न हुआ था।



हालाँकि कांग्रेस का जन्मदाता के रूप में एलन ऑक्टेवियन ह्यूम को जाना जाता है, जो कि एक सेवानिवृत्त ब्रिटिश अधिकारी थे | भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेसद्वारा समय-समय पर अनेक अधिवेशन आयोजित किये गए थे | इसके बारें में आपको यहाँ पूरी जानकारी विस्तार से दे रहे है |

विधानसभा क्या होता है

भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस से सम्बंधित जानकारी (Information Related To Indian National Congress)

भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस देश की पहली ऐसी महत्वपूर्ण राजनीतिक पार्टी है, जिसनें भारत को स्वतंत्रता आंदोलनों में महत्वपूर्ण भूमिका निभाई थी | आपको बता दें, कि देश को आजाद करानें में इंडियन नेशनल कांग्रेस का अहम् योगदान रहा है | कांग्रेस की स्थापना के समय इसमें सदस्यों की संख्या 72थी, इसके बाद लगातार पार्टी में सदस्यों की संख्या बढ़ती गयी | कांग्रेस की स्थापना में रिटायर्ड ब्रिटिश अधिकारी एओ ह्यूम, दादाभाई नैरोजी और दिनशा वाचा का अहम् योगदान माना जाता है | स्वतंत्रता प्राप्त के पश्चात देश में लगभग 67 वर्षों तक इसी राजनीतिक दल की सरकार रही है |



भारत में कितने राजनीतिक दल है

भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस अधिवेशन कब और कहां कहां हुई (When & Where INC Session)

भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के 1885 से प्रारम्भ होने वाले और 1947 तक के अधिवेशन इस प्रकार हैं-

अधिवेशनवर्षस्थानअध्यक्ष
पहला1885 ई.बम्बई (मुम्बई)व्योमेश चन्‍द्र बनर्जी
दूसरा1886 ई.कलकत्तादादाभाई नौरोजी
तीसरा1887 ई.मद्रास (चेन्नई)बदरुद्दीन तैयब जी
चौथा1888 ई.इलाहाबादजॉर्ज यूल
पाँचवा1889बम्बईसर विलियम वेडरबर्न
छठा1890 ई.कलकत्ताफ़िरोजशाह मेहता
सातवाँ1891 ई.नागपुरपी. आनंद चारलू
आठवाँ1892 ई.इलाहाबादव्योमेश चन्‍द्र बनर्जी
नौवाँ1893 ई.लाहौरदादाभाई नौरोजी
दसवाँ1894 ई.मद्रासअल्फ़ेड वेब
ग्यारहवाँ1895 ई.पूनासुरेन्द्रनाथ बनर्जी
बारहवाँ1896 ई.कलकत्तारहीमतुल्ला सयानी
तेरहवाँ1897 ई.अमरावतीसी. शंकरन नायर
चैदहवाँ1898 ई.मद्रासआनंद मोहन दास
पन्द्रहवाँ1899 ई.लखनऊरमेश चन्द्र दत्त
सोलहवाँ1900 ई.लाहौरएन.जी. चंद्रावरकर
सत्रहवाँ1901 ई.कलकत्तादिनशा इदुलजी वाचा
अठारहवाँ1902 ई.अहमदाबादसुरेन्द्रनाथ बनर्जी
उन्नीसवाँ1903 ई.मद्रासलाल मोहन घोष
बीसवाँ1904 ई.बम्बईसर हेनरी काटन
इक्कीसवाँ1905 ई.बनारसगोपाल कृष्ण गोखले
बाईसवाँ1906 ई.कलकत्तादादाभाई नौरोजी
तेईसवाँ1907 ई.सूरतडॉ. रास बिहारी घोष
चौबीसवाँ1908 ई.मद्रासडॉ. रास बिहारी घोष
पच्चीसवाँ1909 ई.लाहौरमदन मोहन मालवीय
छब्बीसवाँ1910 ई.इलाहाबादविलियम वेडरबर्न
सत्ताईसवाँ1911 ई.कलकत्तापंडित बिशननारायण धर
अट्ठाईसवाँ1912 ई.बांकीपुरआर.एन. माधोलकर
उन्नतीसवाँ1913 ई.कराचीनवाब सैयद मोहम्मद बहादुर
तीसवाँ1914 ई.मद्रासभूपेन्द्र नाथ बसु
इकतीसवाँ1915 ई.बम्बईसर सत्येन्द्र प्रसन्न सिन्हा
बत्तीसवाँ1916 ई.लखनऊअंबिकाचरण मजूमदार
तैतीसवाँ1917 ई.कलकत्ताश्रीमती एनी बेसेन्ट
चौतीसवाँ1918 ई.बम्बईसैयद हसन इमाम
पैतीसवाँ1918 ई.दिल्लीमदन मोहन मालवीय
छत्तीसवाँ1919 ई.अमृतसरपं. मोतीलाल नेहरू
विशेष अधिवेशन1920 ई.कलकत्तालाला लाजपत राय
सैतीसवाँ1921 ई.अहमदाबादहकीम अजमल ख़ाँ
अड़तीसवाँ1922 ई.गयादेशबंधु चितरंजन दास
उनतालीसवाँ1923 ई.काकीनाडामौलाना मोहम्द अली
विशेष अधिवेशन1923 ई.दिल्लीमौलाना अबुल कलाम आज़ाद
चालीसवाँ1924 ई.बेलगांवमहात्मा गाँधी
एकतालीसवाँ1925 ई.कानपुरश्रीमती सरोजनी नायडू
बयालीसवाँ1926 ई.गुवाहाटीएस. श्रीनिवास आयंगर
तैंतालिसवाँ1927 ई.मद्रासडॉ.एम.ए. अंसारी
चौवालिसवाँ1928 ई.कलकत्ताजवाहर लाल नेहरु
पैंतालिसवाँ1929 ई.लाहौरजवाहर लाल नेहरु
छियालिसवाँ1931 ई.कराचीसरदार वल्लभ भाई पटेल
सैंतालिसवाँ1932 ई.दिल्लीअमृत रणछोड़दास सेठ
अड़तालिसवाँ1933 ई.कलकत्ताश्रीमती नलिनी सेनगुप्ता
उन्चासवाँ1934 ई.बम्बईबाबू राजेन्द्र प्रसाद
पचासवाँ1936 ई.लखनऊजवाहर लाल नेहरु
इक्यावनवाँ1937 ई.फ़ैजपुरजवाहर लाल नेहरु
बावनवाँ1938 ई.हरिपुरासुभाष चन्द्र बोस
तिरपनवाँ1939 ई.त्रिपुरीसुभाष चन्द्र बोस
चौवनवाँ1940 ई.रामगढ़मौलाना अब्दुल कलाम आज़ाद
पचपनवाँ1946 ई.मेरठआचार्य जे.बी. कृपलानी
छप्पनवाँ1947 ई.दिल्लीराजेन्द्र प्रसाद

NDA और UPA क्या है?

स्वतंत्रता प्राप्ति के बाद अधिवेशन का आयोजन (Conventions Organized After Independence)

अधिवेशन वर्षस्थान अध्यक्षता
1948जयपुरपट्टाभि सीतारामैया
1950 नासिकपुरुषोत्तम दास टंडन
1951 नई दिल्लीपंडित जवाहरलाल नेहरू
1953हैदराबादपंडित जवाहरलाल नेहरू
1955 अवाड़ीउच्छंगराय नवलराय ढेबर
1956अमृतसरउच्छंगराय नवलराय ढेबर
1958गोहाटीउच्छंगराय नवलराय ढेबर
1959नागपुरश्रीमती इंदिरा गाँधी
1960बंगलोरश्रीमती इंदिरा गाँधी
1961गुजरातनीलम संजीव रेड्डी
1962भुवनेश्वरदामोदरन संजीवैया
1963पटनादामोदरन संजीवैया
1964भुवनेश्वरके. कामराज
1965दुर्गापुरके. कामराज

बीजेपी (BJP) का फुल फॉर्म क्या है

भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के उद्देश्य (Objectives of Indian National Congress)

  • लोगों में भारतीय होने की राष्ट्रीय पहचान बनाने और राष्ट्रीय एकता को बढ़ावा देने के लिए भारत में राष्ट्र निर्माण की प्रक्रिया को बढ़ावा देना |
  • एक अखिल भारतीय राजनीतिक मंच प्रदान करने के लिए जो पूरे देश के राजनीतिक कार्यकर्ताओं को एक आम अखिल भारतीय राजनीतिक संगठन के तहत जनता को शिक्षित करने और जुटाने की अनुमति देगा |
  • शिक्षित नागरिकों और फिर समाज के सभी वर्गों के बीच राजनीतिक चेतना और राजनीतिक जागृति को बढ़ावा देना |
  • देश में अन्य चीजों को बढ़ावा देने के लिए जैसे-राजनीतिक उदार लोकतंत्र, लोकतांत्रिक संस्कृति, लोगों के बीच उपनिवेश विरोधी विचारधारा |

आरएसएस (RSS) संघठन क्या है

यहां आपको भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस अधिवेशन कब और कहां कहां हुई, इसके विषय में जानकारी दी | यदि इस जानकारी से रिलेटेड आपके मन में किसी प्रकार का प्रश्न या विचार आ रहा है, अथवा इससे सम्बंधित अन्य कोई जानकारी प्राप्त करना चाहते है, तो कमेंट बाक्स के माध्यम से पूँछ सकते है, हम आपके द्वारा की गयी प्रतिक्रिया और सुझावों का इंतजार कर रहे है |

भारत के प्रधानमंत्री की सूची

Leave a Comment